Navayuga Tulu Sanchike 1936 - Story

ಸಮಾಜ ಸರ್ಪೊ

                                                                               -  ಕಿಶೋರ, ಸುಳ್ಯೊತ

೧

 

     'ರುಕ್ಕೊ...... ನನ ಆಂಡ್ ಬಾಜೆಲ್......' ಮುರ್ಕ್ ಮಂಚೊದ ಮಿತ್ತ್ ಜೆತ್ತಿತ್ತಿನ ಮಾಧು, ಮಮರ್ಾಂತಿಕ ವೇದನೆಡ್ ಪಂಡೆ. ರುಕ್ಮಿಣಿ, ಆಯನ ಬೊಡೆದಿ, ಬಾರ್ಲಿದ ನೀರ್ನ್ ಬಾಯಿಗ್ ಬುಡಿಯಲ್. 'ಏ...ನ್ ಎಂಚಲಾ ... ಪೋಪೆ ಈ ದಾನ್ವ?' 'ದೇವೆರೆ ಮನಸ್ಸ್ಡ್ ಅಂಚ ಇತ್ಂಡ ಯಾನ್ಲಾ ಬರ್ಪೆ...' ರುಕ್ಮಿಣಿನ ಕಣ್ಣ್ಡ್ದ್, ಗಂಗಾ ಯಮುನಾ ಪ್ರವಾಹೊ ತಡೆ ಇಜ್ಜಾಂದೆ ಪರಿಪ್ಪೇತ್ಂಡ್.
     'ಆ!..ಬಲ್ಲಿ...ನನ ಒಂಜೇ ತಿಂಗಳು......ಬಾಲೆ...ಈ ಬಂಜಿನಾಲ್' ರುಕ್ಮಿಣಿ ದೀನ ದೃಷ್ಟಿಡ್ ಮಾಧವನ್ ತೂಯಲ್. 'ಅಂದ್...ಗೊತ್ತು...ರು...ಕ್ಮೀ...ಜೀವನೊ...ರಾಟೆನೂ...ಲು, ಹಂಗ್...ಬಲ್ಲಿ' ಮಾಧವನೊ ಸ್ವರೊ ಕ್ಷೀಣೊ ಆವೊಂದ್ ಬತ್ತ್ಂಡ್. ಪಾತೆರಡೆ, ಆಯಾ ಸಾವು ರುಕ್ಮಿಣಿ ತನ ಕಣ್ಣೀರ್ನ್ ಸೆರಗ್ಟ್ ಉದರ್ೊಂದ್ ಪಂಡಲ್, 'ಥೂ! ಹಾ!..ಉಂತಿ...ಬತ್ತೆ. ರುಕ್ಮಿಣೀ...ಪೋಪೆ. ಓಳು......ಯಾನ್ ಪಂಡಿನ...ಮದಪ್ಪಡಾ...ಉಂತ್ಲೆಪ್ಪಾ, ಬತ್ತೆ, ಬತ್ತೆ ಕಟುಕೆರ್...ಬಾಜೆಲ್...ಬಾ...ಜೆ...ಲ್' ರುಕ್ಮಿಣಿ ಪೆರಪ್ಪ ಒಂಜೀತ್ ಬಾರ್ಲಿತ ನೀರ್ನ್ ಪಪರ್ಾಯಲ್. 'ಆಂಡ್...ಪೋಪೆ...ರುಕ್ಕೀ...ಪೋ...ಪೆ' ಮಾಧವನ ಪ್ರಾಣಪಕ್ಷಿ ಗೂಡ್ಡ್ದ್ ಪಿದಾಯಿ ಪಾರ್ದ್ ಪೋಂಡ್.

 

೨

 

     ಶೇಷಾಚಾಯರ್ೆರ್ ಪಂಡ್ಂಟ ಎಂಕ್ಲೆ ಊರಂಡ್ ಮಾತೆರೆಗ್ಲಾ ಬೋಡಾಯಿನಾರ್. ಎಂಕ್ಲೆಗ್ ಎಂಚಿನವಾಂಡ್ಲಾ ಶುಭಕಾಯರ್ೊ ಆವೊಡ್ಂದಿತ್ತ್ಂಟ ಆರ್ ಬೋಡೇ ಬೋಡು. ಆರ್ ಬಡವೆ. ಅಲ್ತ ಮುಲ್ತ, ಸಮಾರಂಭೊ, ಸಮಾರಾಧನೆಲೆಡ್ ತಿಕ್ಕಿನ ದಕ್ಷಿಣೆನ್, ಕಟ್ಟ್ದ್ ದೀವೋಂದಿತ್ತೆರ್. ಈ ಭೂಮಿಡ್, ಆ ತೊಂಡಗಿತ್ತಿನ ಸಂಬಂಧಿಕೆರ್ ಪಂಡ್ಂಟ, ಆರೆ ಐನ್ ವರ್ಸೊದ ಒಂಜಿ ಪುಳ್ಳಿಲಾ, ಏಳ್ ವಸರ್ೊದ ವಸರ್ೊದ, (ಆರ್ ಸಾಂಕಿನ ದಿಕ್ಕಿಜ್ಜಾಂತಿ ಹುಡುಗೆ.) ಹುಡುಗೆ ಮಾಧುಲಾ. ಎಂಕ್ಲೆ ಕಥಾರಂಭೊಡ್ ಬತ್ತ್ನ ಮಾಧವೆನೇ ಈ ಹುಡುಗೆ. ಈ ರುಕ್ಮಿಣಿಯೇ ಈ ತೊಂಡನ ಪುಳ್ಳಿ.
     ಆ ಆಚಾಯರ್ೆರ್ ತನ ಅಂತಿಮ ಕಾಲೊಡ್, ಮಾಧವಗ್ ರುಕ್ಮಿಣಿನ್ ಕೊರ್ದ್ ಮದ್ಮೆ ಮಲ್ತ್ದ್, ಒಂಜಿ ರಡ್ಡ್ ಹಿತೊ ಬುದ್ಧಿ ಪಂಡ್ದ್, ಪರಲೋಕೊದ ಸಾದಿ ಪತ್ಯೆರ್......ಈ ದಂಪತಿಳೆನ ಪೊಸ ಜೀವನೊಗು ಸುರುವಾಂಡ್. ಮಆಧವೆ ಸಮ್ಮಲೆಲೆಕ್ಕೊನೇ ಮಲ್ತ್ದ್, ಜೀವನೊ ನಡಪುಡ್ಯೆರೆ ಸುರುಮಲ್ತೆ. ಅವ್ವು ಬಹುಕಾಲೊ ನಡತ್ಜಿ, ದಾಲಾ ಒಂಜಿ ಚಾಕ್ರಿ ತಿಕ್ಕ್ವೋಂದ್ದ್ ನಲಿತ್ತೆ. ಅಲ್ತ ದೇವಸ್ಥಾನೊದ ಮೊಕ್ತೇಸರೆರಾದಿತ್ತಿನ ಕೇಶವ ಭಟ್ರ್ ಆಯಗ್ ಒಂಜಿ ಗುಮಾಸ್ತೆರೆ ಬೇಲೆ ಕೊರ್ಪಾಯೆರ್. ಇಂಗಳೊಗು ಒನಸ್ಸ್ ಕರೀದ್ ರಡ್ಡ್ ರೂಪಾಯಿ ಸಂಬೊಳೊ. ಈ ಬೇಲೆಡ್ದಾದ್ ಮಾಧವಗ್ ಒಂಜೊಂಜಿ ದಿನೊ ಇಲ್ಲಡೆಗೇ ಬರಿಯೆರ ಆಪೇತ್ಜಿ. ಇಂದ್ವೇ ಸಮಯೊಡ್ ಕೇಶವ ಭಟ್ರ್ ತನ್ನ ಓರೆಗಣ್ಣ್ದ ಪ್ರತಾಪೊನು ರುಕ್ಮಿಣಿನ ಮಿತ್ತ್ ತೋಜ್ಪಾವೆರ ಸುರುಮಲ್ತೆರ್. ಮಾಧವಗ್ ಈ ಸಂಗತಿನ್ ರುಕ್ಮಿಣಿ ಪಂಡಲ್. ಮಾಧವೆ, ಆನಿಡ್ದ್ ಬೊಕ್ಕ ತನ ಗುಮಾಸ್ತಿಕೆನ್ ಬುಡ್ರಿಯೆ.
     ಇಂಚಿ ತನ ದೇಶೊಗು ಬೋಡಾದಾಂಟ್ಲ ತನ ಪ್ರಾಣೊನ್ ಕಳೆವೊಂಡ್ಂದ್ತ್, ಮಾಧುಗ್ರೈತ್ದ್, ಖದ್ದರ್ಧಾರಿ ಆತ್ ಅಲ್ಲಲ್ಲ್ ಭಾಷೊಣೊ ಕೊರಿಯೆರ ಸುರು ಮಲ್ತೆ. ನೆತ್ತ ಪರಿಣಾಮೊ, ಕಡೆಗ್ ರಡ್ಡ್ ಮೂಜಿ ಸತರ್ಿ ಲಾಕಪ್ ತೂವೆರ ಮಲ್ತ್ಂಡ್. ಒಂಜಿ ಸತರ್ಿ ಇಂಚನೇ ಭಾಷಣೊ ಕೊರೋಂದಿಪ್ಪ್ನಗ ಒರೊ ಲಾಠಿಚಾಜರ್್ ಆಂಡ್. ಒರಿ ಪೋಲಿಸ್ತಾಯನ ಲಾಠಿತ ಪೆಟ್ಟ್ ಮಾಧವನ ಸರೆಕ್ಕ್ ಬೂರ್ದು ಸರೆ ನರಿಂಡ್.
ರಡ್ಡ್ ಮೂಜಿ ಸಿಂಗೊಲು ಆಸ್ಪತ್ರೆದ ಸುಖಾನುಭವೊಲಾ ಆಂಡ್. ಆ ಲಾಠಿ ಚಾಜರ್್ಡ್ತಾದ್ ಮಾಧವನ ಮನಸ್ಸ್ ಬಾರೀ ಪರಿವರ್ತನೆ ಕಂದ್ಂಡ್. ಆಸ್ಪತ್ರೆಡ್ತ್ ಬಿಡುಗಡೆ ಆಯ್ನಾನಿಯೇ ಮಾಧವೆ ಒಂಜಿ ಕಡೆಟ್ಟ್ ಭಾಷಣೊ ಕೊಯರ್ೆ. ಸರೆಡ್ದ್ ಪೆರಪ್ಪ ರಕ್ತಸ್ರಾವೊ ಆಂಡ್. ಕಥೆತ್ತ ಸುರುಟ್ಟ್ ಪಂಡಿಲೆಕ್ಕೊ ಆಯಗ್ ಅಯ್ಟೇ ಅಂತ್ಯೊ ಆಂಡ್.
     ರುಕ್ಮಿಣಿ ಕೆಲಸಮಯೊ ಪೋಯಿಬೊಕ್ಕ, ಒಂಜಿ ಆಣ್ ಬಾಲೆನ್ ಪೆದ್ಯಲ್. ಬಡವೆರೆ ಬಾಣಂತಿ......ಗೊತ್ತೆ ಉಂಡತ್ತೆ, ಪೆದ್ಯಳ್ ಆನಿಯೇಲಕ್ಯಲ್. ಇಜ್ಜಂಡ ಜೀವನೊ ಸಾಗುನಿ ಎಂಚ? ಕೇಶವ ಭಟ್ರ್ ತನ ಇಚ್ಛೆ ಪೂರೈಸಾವೆರೆ ಸಮಯೊ ತೂವೋಂದಿತ್ತೆರ್. ರುಕ್ಮಿಣಿಗ್ ಅವು ಗೊತ್ತೇ ಇತ್ತ್ಂಡ್. ಆಂಟ ಆಲೆ ಭಾರೊ ಪೂರಾ ದೇವೆರೆ ಮಿತ್ತ್.
     ರಾತ್ರೆ ಎಣ್ಮೊಗಂಟೆದ ಪೊತರ್ು ರುಕ್ಮಿಣಿ ಉಂಡ್ದ್, ಬಾಲೆನ್ ಜೆಪ್ಡಾದ್, ಬಾಕಿಲ್ ಪಾಡ್ದ್ ಜೆಪ್ಪೆರ ಅಟ್ಟಣೆ ಮಲ್ತೊಂದಿತ್ತಲ್.
     'ಬಾಖಿಲ್ ದೆಪ್ಪು.....ಬಾಖಿಲ್' ಬಾಕಿಲ್ ತಟ್ಟ್ದ ಪಂಡಿಲೆಕ್ಕ ಆಂಡ್. ಕೇಶವ ಭಟ್ರೆ ಸ್ವರೊ. ಆಲ್ ಗಡಗಡ ನಡಗ್ಯಲ್. 'ಏರೌ?' ಕೇಂಡಲ್ ರುಕ್ಮಿಣಿ. 'ಬುಕ್ಕೊ ಪಾತೆರ್ಕ...ಬಾಕಿಲ್ ದೆಪ್ಪು...ಬೇಗೊ...' 'ಬಾಕಿಲ್! ದಾಯೆ ಏರ್ಂದ್ ಪಣಿಯೆರಾಪುಜೊ?' 'ಯಾನ್...ಪನಿತ್ ಬೇಲೆ ಉಂಡು...' 'ಕೇಶವ ಭಟ್ರೆ...ನಡಪ್ಪುವರಾ ಇಜ್ಜಾ ಮುಳ್ಪಡ್ತ್, ಎಂಚಿ ಬೇಲೆ? ಅವು ಮಾತ ಪಗೆಲ್...ರಾತ್ರೆ ಅತ್ತ್...' 'ಛೆ! ಛೆ! ಅವು ಇತ್ತೆನೇ ಆವೊಡು. ಬಾಖಿಲ್ದೆಪ್ಪು, ಇಜ್ಜಂಡ ನರಿಪ್ಪುವೆ...' 'ದಾನೆ ನರಿಪ್ಪುನ, ಎಂಚಿನೆನ್...' 'ಆ ಕಜ್ಪುಗ್ ಕಡೆಯಿ ಅರೆಪು ಒಂಚೋಂಡು.'
'ರುಕ್ಮಿಣಿ, ಏನ್ ಏರ್ಂದ್ ಗ್ರೈತ?'
'ಈರ್ ಅರೇ...ಬತ್ತೆ...ಆ ಪಾತ್ರೊ...' ... 'ಇಂಚಿ ಕೇಣ್'
'ಕೇಣ್ಪೆ! ತಿಕ್ಂಡ್...ಬತ್ತೆ...' 'ದಾನೆ! ಬಾಕಿಲ್...'
'ಬೊಡ್ಚಿಕಂಡಿತಾಡೆಗ್ ಬಲ್ಲೆ, ಈರೆ ಮೋರೆಗ್ ಮೈಪುವೆ. ಬೊಕ್ಕ ಪಿದಾಯಿದ ಪಾತೆರೊ ಕೇಂಡ್ಜಿ.'
     ಮನತ್ತಾನಿ, ದೇವಸ್ಥಾನೊಡ್ ಮಾಮಲ್ಲ ಪೂಜೆ. ರುಕ್ಮಿಣಿಲಾ ಹಣ್ಣ್ಕಾಯಿ ದೆತೋಂದ್ ಪೋಯಲ್. ಅಲ್ಲಿತ್ತಿ ಬಾಕಿ ಪೊಣ್ಜೋವ್ಲೆನ ಎರ್ಕ, ತೆಲಿತ್ತೋಂದ್ ಪೋಯಲ್. ಆಲೆ ತೆಲಿಕೆಗ್, ಪಿರ ತೆಲಿಕ್ಕೆ ಆವಡ್ ಪಾತೆರೋವಡ್ ಬತ್ತ್ಜಿ. ರುಕ್ಮಿಣಿಗ್ ಸಾವಿರೊ ಚೇಳ್ ತುಚ್ಚಿಲೆಕ್ಕ ಆಂಡ್, ಆಲ್ ಆ ಪೊಣ್ಜೋವ್ಲೆನ ಒಟ್ಟುಗ್ ಪೋತ್ ಉಂತ್ಯಲ್. ಅಕ್ಲ್ ಮಾತ, ಆಲೆನ್ ಬುಡ್ದದ ಬೊಕ್ಕೊಂಜಿ ದಿಕ್ಕ್ಗ್ ಸೀದಾ ಪೋಯೆರ್, ಆಲ್ಲಾ ಅಕ್ಲ್ ಪೋಯಿನಾಡೆಗೇ ಪೋಯಲ್. 'ದಾನೆ? ಕಲಿಕಾಲೊ...ಎಂಕ್ಲೆ ಒಟ್ಟಾಗ್ ಉಂತೆರ ಈ ಏರ್? ನಡಪ್ಪಂಚಿ!...' ಒಂಜಿ ಅಜ್ಜಮ್ಮ ದುಂಬು ಬತ್ತ್ದ್ ರುಕ್ಮಿಣಿಗ್ ಪಂಡಲ್. ರುಕ್ಮಿಣಿಗ್ ಆಶ್ಚಯರ್ೊಲಾ ದುಃಖೊಲಾ ಒಟ್ಟ್ಗ್ ಆಂಡ್. 'ನಿಕ್...ಸ್ವಾಮಿಲು ಬಹಿಷ್ಕಾರೊ ಕೊತರ್ೆರ್ ಅಂಚ...' ಇತ್ತೆತ ಪಾತೆರೊ ರಾಗತವು, ರುಕ್ಮಿಣಿ ತರೆ ದೆತರ್್ತ್ ತೂಯಲ್, ಶಂಕರ ಭಟ್ರೆ ಬೊಡೆದಿ.
ರುಕ್ಮಿಣಿ, ಅಲ್ಲ್ ಒಂಜಿ ಮಿನಿಟ್ಲಾ ಉಂತಂದೆ, ಸ್ವಾಮಿಲೆನಾಡ್ಗ್ ಪೋಯಲ್. ಆರೆ ಬಾಯಿಡ್ದ್ಲಾ ಕೇಂಡ್ದಾಂಡ್. ಆಲ್ ಅಲ್ಲ್, ಒಂಜಿ ಮಿನಿಟ್ ಕೂಡಾ ಉಂತಂದೆ, ಇಲ್ಲಡೆಗ್ ಪೋಯಲ್.
     ಈ ಸಂಗತಿ ನಡತಿಬೊಕ್ಕ ರುಕ್ಮಿಣಿನ್ ಏರ್ಲಾ ತೂತು ನೆಟಜ್ಜಿ. ಆಲ್ ಒಡೆಗ್ ಪೋಯಲ್ ದಾನೆ ಆಯಲ್ಂದ್ದ್ ಏರೆಗ್ಲಾ ಗೊತ್ತಿಜ್ಜಿ. ಆ ದೇವೆರೆಗ್ ಗೊತ್ತುಪ್ಪಂದಿಪ್ಪೊ? ಉಪ್ಪು, ಆರೆಗ್ ಗೊತ್ತಿಪ್ಪು.
     ಆ ಬಾಲೆ ಮಾಧವಗ್ ಪುಟ್ಟ್ನವತ್ತೊ? ಅ...ತ್ತ್...ಎಂಚಿನೆಡ್ತಾವೆರ ಅತ್ತ್? ಬಹಿಷ್ಕಾರೊ ದಾಯೆಗ್? ಕೇಶವ ಭಟ್ರೆನ ಇಚ್ಛೆ ಪೂರಯಿಸಾವೆಂದ್ನೆಗ್. ಹೇ, ಕ್ರೂರ ಸಮಾಜೊನೇ, ನನ ಆಂಟ್ಲಾ ಕಣ್ಣ್ ಬುಲಾದ್ ತೂಲಾ!

ನವಯುಗ ತುಳು ಸಂಚಿಕೆ - 1936